เมื่อวันที่ 4 มีนาคม พ.ศ. 2519 พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว (พระบาทสมเด็จพระบรมชนกาธิเบศร มหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร หรือ พระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช) ได้เสด็จพระราชดำเนินไปทรงเยี่ยมราษฎรในท้องที่อำเภอดอยสะเก็ด จังหวัดเชียงใหม่ และได้พระราชทานแนวพระราชดำริให้กรมชลประทานดำเนินการพัฒนาลำน้ำแม่กวง โดยการสร้างเขื่อนเพื่อปิดกั้นลำน้ำ เพื่อช่วยเหลือราษฎรให้ทำการเพาะปลูกพืชในฤดูแล้งได้ เป็นการเพิ่มพูนรายได้ให้แก่ครอบครัวและที่สำคัญเพื่อช่วยบรรเทาอุทกภัยในบริเวณพื้นที่ลุ่มแม่น้ำแม่กวง
และให้กรมชลประทานจัดหาที่ดินทำกินให้แก่ราษฎรซึ่งจะถูกน้ำท่วมที่ทำกินหลังการก่อสร้างเขื่อนด้วย โดยงานก่อสร้างเขื่อนแม่กวงและระบบส่งน้ำชลประทานได้ก่อสร้างแล้วเสร็จสมบูรณ์ตามแผนพัฒนาเกษตรชลประทานแม่กวงใน พ.ศ. 2536 ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ พระราชทานชื่อ เขื่อนเก็บกักน้ำโครงการชลประทานแม่กวงว่า “เขื่อนแม่กวงอุดมธารา” เมื่อวันที่ 18 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2538 และได้เสด็จพระราชดำเนินไปทรงเปิดเขื่อนนี้ เมื่อวันที่ 9 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2540
วันอาทิตย์ที่ 9 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2540 พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว สมเด็จพระนางเจ้าฯ พระบรมราชินีนาถ เสด็จพระราชดำเนินโดยเฮลิคอปเตอร์พระที่นั่ง พร้อมด้วย สมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี และ สมเด็จพระเจ้าลูกเธอเจ้าฟ้าจุฬาภรณวลัยลักษณ์ อัครราชกุมารี ไปทรงเปิด “เขื่อนแม่กวงอุดมธารา” บ้านผาแตก ตำบลลวงเหนือ อำเภอดอยสะเก็ด จังหวัดเชียงใหม่
ณ ที่นั้น นายรุ่งเรือง จุลชาต อธิบดีกรมชลประทาน นายสุพจน์ รุจิรกุล ผู้อำนวยการสำนักงานกิจกรรมพิเศษ และนายทวี เต็มญารศิลป์ วิศวกรชลประทาน 6 ร่วมรับเสด็จ ครั้นเสด็จพระราชดำเนินถึง แล้วทรงพระดำเนินไปยังมณฑลพิธี โดยมี นายชูชีพ หาญสวัสดิ์ รัฐมนตรีว่าการกระทรวงเกษตรและสหกรณ์ กราบบังคมทูลรายงานถึงการสร้างเขื่อนแม่กวงอุดมธารา ที่เริ่มก่อสร้างใน พ.ศ. 2529 และสร้างเสร็จใน พ.ศ.2536
“เขื่อนแม่กวงฯ” ลักษณะเป็นเขื่อนดินถมบดอัดแน่น สูง 68 เมตร ยาว 610 เมตร สามารถเก็บกักน้ำได้ประมาณ 263 ล้านลูกบาศก์เมตร ส่งน้ำให้แก่พื้นที่เพาะปลูกได้ 33 ตำบล ในเขตจังหวัดเชียงใหม่และจังหวัดลำพูน ประมาณ 175,000 ไร่ในฤดูฝน และ 87,500 ไร่ ในฤดูแล้ง บรรเทาอุทกภัย เป็นแหล่งบำรุงพันธุ์สัตว์น้ำ และเป็นแหล่งท่อองเที่ยว
ในการนี้ทรงพระดำเนินไปยังแท่น ทรงกดปุ่มไฟฟ้าเปิดแพรคลุมป้ายชื่อ “เขื่อนแม่กวงอุดมธารา” จากนั้นทรงลงพระปรมาภิไธยและพระนามาภิไธยบนแผ่นศิลา ทรงพระดำเนินไปยังบริเวณสันเขื่อน ทอดพระเนตรการปล่อยน้ำออกจากเขื่อน และทอดพระเนตรแบบจำลองตัวเขื่อนแม่กวงอุดมธาราและพื้นที่โครงการ พร้อมกับทรงเยี่ยมราษฎรที่มาเฝ้าทูลละอองธุลีพระบาทอยู่เป็นจำนวนมาก ณ บริเวณสันเขื่อน จากนั้นประทับพักพระราชอิริยาบถ สมควรแก่เวลาจึงประทับเฮลิคอปเตอร์พระที่นั่งเสด็จพระราชดำเนินกลับพระตำหนักภูพิงคราชนิเวศน์
ขอขอบคุณ ภาพและข้อมูลจาก เฟสบุ๊ค : ทวี เต็มญารศิลป์ และหนังสือ “กษัตริย์นักปราชญ์แห่งสายนที” โดยกรมชลประทาน