ราคาลำไยนอกฤดูตกต่ำในรอบ 20 ปี เหลือเพียงกิโลกรัม 15 บาทจากปีที่ผ่านมาราคาอยู่ที่กิโลกรัมละ 44 บาท ขณะที่ชาวสวนเก็บเกี่ยวผลผลิตนำไปขายให้ล้งรับซื้อลำไย ถูกตีกลับ ต้องนำลำไยที่ถูกตีกลับไปให้วัวกินแทนหญ้า ด้านรองประธานองค์กรเครือข่ายผู้ปลูกลำไยและผลิตลำไยภาคเหนือเผย เกษตรกรต้องพัฒนาผลผลิตให้มีคุณภาพตามความต้องการของตลาด ส่วนภาครัฐต้องให้การส่งเสริมตั้งแต่การให้ความรู้แก่เกษตรกร จนถึงการหาตลาดเพิ่มให้
ชาวสวนลำไยในพื้นที่บ้านห้วยอ้อ ตำบลน้ำดิบ อำเภอป่าซาง จังหวัดลำพูน ได้นำลำไยที่เด็ดจากต้นลำไยในสวน มาให้ผู้สื่อข่าวดูหลังจากเริ่มเก็บเกี่ยวลำไยในสวน แล้วนำไปขายที่ล้งรับซื้อลำไย แต่ถูกตีกลับหลายตะกร้า จึงต้องให้คนงานนำมารูดขายเป็นลำไยร่วง จากการสอบถาม นางบัวบาน เนตรแสนศักดิ์ ชาวสวนลำไยตำบลน้ำดิบ อำเภอป่าซาง ทราบว่า ปีนี้ราคาลำไยนอกฤดูตกต่ำเป็นอย่างมาก เฉลี่ยเหลือกิโลกรัมละ 15 บาท เมื่อเทียบกับปีที่ผ่านมายังอยู่ที่กิโลกรัมละ 40 บาท ทำให้เกษตรกรได้รับความเดือดร้อนเป็นอย่างมาก เนื่องจากต้นทุนในการผลิตทั้งค่าปุ๋ย ค่าน้ำ ค่าไฟ รวมถึงค่าแรงในการเก็บเกี่ยวลำไยตกอยู่ราวกิโลกรัมละ 20 บาทแล้ว ช่วงนี้ลูกลำไยเริ่มเน่าเสีย เนื่องจากคนงานขาดแคลนและเก็บเกี่ยวไม่ทัน วอนหน่วยงานที่เกี่ยวข้องเข้ามาดูแลและให้ความช่วยเหลือ ไม่อย่างนั้นคงไม่มีเงินไปใช้หนี้ที่กู้กับ ธกส. มาลงทุนหลายหมื่นบาท
อย่างไรก็ตามชาวสวนลำไยให้ตั้งข้อสังเกตว่าการรับซื้อลำไย นอกฤดูปีนี้มีความเข้มงวดมากกว่าปรกติ หรือการเป็นการรวมตัวกันของพ่อค้าเพื่อกดราคาลำไย เมื่อทำการเปรียบเทียบขนาดของลูกลำไยในตะกร้าที่ถูกตีกลับก็มีขนาดใหญ่ นำเหรียญ 10 บาทไปเทียบดู นอกจากนี้ช่วงนี้เริ่มเข้าฤดูหนาวความต้องการ การบริโภคลำไยจะมีสูงกว่าช่วงอื่นเนื่องจากชาวจีนมักจะนิยมบริโภคลำไยในช่วงนี้
ขณะที่นายประเทือง คงรอด รองประธานองค์กรเครือข่ายผู้ปลูกลำไยและผลิตลำไยภาคเหนือ ได้รวมรวมลำไยของตนที่ถูกล้งรับซื้อลำไยตีกลับ นำไปให้วัวที่เลี้ยงไว้กินแทนหญ้า เนื่องจากลำไยที่ถูกตีกลับเก็บข้ามคืนไปแล้วไม่มีล้งไหนรับซื้อ ทำให้เกิดความเสียหาย ซึ่งตนส่ง 20 ตะกร้าถูกตีกลับ 7 ตะกร้า จึงตัดสินใจนำลำไยไปให้วัวกิน ทั้งที่ลำไยที่ทำทุกตะกร้ามีต้นทุนในการบรรจุตระกล้า เฉลี่ยตะกร้าละ 5-6 บาท
อย่างไรก็ตามทราบมาว่าชาวสวนลำไยในพื้นที่ตำบลน้ำดิบที่เก็บผลผลิตลำไยส่งขายล้งรับซื้อลำไย ร้อยล่ะ 30 จะถูกตีกลับ ซึ่งปีนี้คาดการณ์ว่าผลผลิตลำไยนอกฤดูในพื้นที่จังหวัดลำพูนทั้งหมดจะมีประมาณ 2 หมื่นตัน เป็นผลมาจากราคาผลผลิตลำไยในฤดูตกต่ำชาวสวนจึงหันมาทำลำไยนอกฤดู
รองประธานองค์กรเครือข่ายผู้ปลูกลำไยและผลิตลำไยภาคเหนือ เปิดเผยอีกว่า อนาคตชาวสวนลำไยคงจบลงแล้ว โดยตลอดระยะเวลา 50 ปี ของการผลิตส่งออกลำไย เนื่องจากกลุ่มทุนชาวต่างประเทศเข้ามาฮุบระบบการผลิตลำไย ตั้งแต่การขายปุ๋ย ขายฮอร์โมน การกำหนดราคารับซื้อ ที่กลุ่มทุนกุมอยู่ ขณะสาเหตุที่ทำให้ราคาลำไยนอกฤดูปีนี้ตกต่ำมาจาก ปีนี้ทางล้งรับซื้อลำไย ส่งตัวแทนจากจีนมาตรวจสอบคุณภาพ จึงมีความเข้มงวดอย่างมาก นอกจากนี้ยังมีการรวมกลุ่มกันของพ่อค้าชาวต่างชาติเพื่อกดราคาลำไยให้ต่ำ หากเกษตรกรไม่เก็บเกี่ยวผลผลิตลำไยก็จะเน่าเสียหาย จึงเป็นโอกาสของพ่อค้า
นอกจากนี้ต้องยอมรับด้วยว่าผลผลิตลำไยปีนี้ได้รับความเสียหายมาก เนื่องจากสภาพอากาศที่แปรปรวน ดังนั้นเกษตรกรต้องพัฒนาผลผลิตให้มีคุณภาพตามความต้องการของตลาด นอกจากนี้ภาครัฐ ทั้งกระทรวงเกษตรฯ ต้องให้ความรู้ พร้อมกับการส่งเสริมให้เกษตรกรให้ผลิตลำไยคุณภาพ รวมทั้งกระทรวงพาณิชย์ ก็ต้องหาตลาดใหม่เพิ่มมากขึ้น ก็เพื่อส่งออกผลผลิตลำไย โดยข้อเท็จจริงแล้ว ความต้องการบริโภคลำไยยังมีสูง จะสังเกตได้ว่าราคาลำไยอบแห้งที่ขาดตลาดในประเทศจีน มีราคาสูงถึงกิโลกรัมละ 300-400 บาท แต่ขาดการบริหารจัดการที่ดี หากทางรัฐบาลเน้นให้มีการแลกเปลี่ยนสินระหว่างประเทศจะเป็นอีกทางที่ช่วยส่งเสริมในด้านการตลาดลำไย ทุกวันนี้เรานำเข้าปุ๋ย ฮอร์โมน และวัตถุดิบในการผลิตลำไยจากประเทศจีน ปีละ 2 หมื่นล้านบาท แต่ภาพรวมการส่งออกลำไยของประเทศไทยมีเพียง 1 หมื่นล้านบาทเท่านั้น